پست برق (Electrical Substation) یکی از مهم ترین سیستم ها به منظور تولید، انتقال و پخش برق است که سطح ولتاژ را در صورت نیاز کم یا زیاد می کند و در شبکه برق نیروگاه، وظیفه انتقال و توزیع را برعهده دارد و به همین دلیل در مراکز مصرف، نقش بسیار مهمی را ایفا خواهد نمود. به طور کلی می توان گفت پست های الکتریکی رابط بین شبکه توزیع و سیستم انتقال هستند. در این مطلب بیشتر به این موضوع خواهیم پرداخت که پست برق چیست و چگونه کار می کند.
انواع پست برق
پست های برق دارای انواع مختلفی هستند که به طور کلی می توان آن ها را در سه دسته کلی دسته بندی نمود:
- پست انتقال: در صورتی که دو خط دارای ولتاژ مشابه باشند این پست وظیفه اتصال آن ها را برعهده دارد و به دو دسته ساده و پیچیده تقسیم می شود.
- پست توزیع: این نوع پست در واقع توان یک پست را گرفته و آن را به سیستم های توزیع دیگر انتقال می دهد. این پست مقدار مناسبی از ولتاژ را در اختیار مصرف کننده قرار می دهد و زمانی از آن استفاده می شود که قصد توزیع از دو پست متفاوت را داشته باشیم. این پست همچنین شبکه توزیع را ایزوله می کند.
- پست نیروگاهی: پست نیروگاهی ولتاژ خروجی را از ژنراتور به سطحی که قابل انتقال است تبدیل می کند و نصب این پست در قدرت های بالا و در فواصل زیاد انجام می شود.
پست های برق را همچنین می توان به دسته های زیر نیز تقسیم نمود:
- پست فزاینده
- پست کاهنده
- پست های برق بسته و داخلی
- پست های باز و خارجی
- پست توزیع زمینی
- پست عمومی
- پست اختصاصی
- پست عمومی – اختصاصی
- پست پاساژ
- پست تقسیم
- پست های پیش ساخته فشرده
- پست توزیع هوایی
اجزای پست برق
به منظور اتصال نیروی برق از واحدهای تولیدی به توزیع از وسایلی نظیر ایزولاتور، میله گذرگاه، ترانسفورماتور نیرو و… استفاده می شود. اجرای پست برق کاری پیچیده و نیازمند مهندسی دقیقی است و در این زمینه اجزای پست برق از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند. از مهم ترین اجزای پست برق می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- ترانس برق
- ترانسفورماتور ابزار
- صاعقه گیر
- موج گیر
- قطع کننده مدار
- میله ها
- سوئیچینگ
- رله
کاربرد پست برق
کاربرد پست های برق بسیار فراتر از تبدیل ولتاژ ساده است و می توان آن ها را جزئی جدایی ناپذیر از قابلیت اطمینان و کارایی شبکه دانست که در تامین برق بی وقفه، پاسخ سریع به خطاهای الکتریکی و پایداری کلی در مواجهه با نوسانان تقاضای برق بسیار موثر هستند. به طور کلی در پاسخ به این که کاربرد پست برق چیست باید بگوییم که پست های برق یکی از حیاتی ترین بخش های زیرساخت های الکتریکی هستند که به صورت مداوم و مطمئن برق را تامین نموده و کاربرد آن ها را موارد بسیار مختلفی از در روشن ماندن چراغ ها تا ادامه فعالیت صنایع و کمک به جریان زندگی روزمره افراد دانست و به طور کلی می توان گفت که در تامین برق هر مکان و فضایی، پست های برق کاربرد دارند.
نحوه کار پست برق
این ساختارهای ساده همچون مراکز عصبی عمل نموده و باعث آسان سازی پروسه تغییر و تنظیم سطوح ولتاژ می شوند و این اجازه را به الکتریسیته داده تا با کارایی و دقتی بالا از شبکه عبور کند. پست های برق به واسطه تجهیزاتی که داشته نیروی برق را با ولتاژ مناسبی به مصرف کننده می رسانند و تامین برق فضاهای مختلف را می توان از مهم ترین وظایف پست برق دانست.
جمع بندی
در این مطلب از سه ستاره سمنان به این موضوع پرداختیم که پست برق چیست و چگونه کار می کند. پست برق در واقع یک ایستگاه فرعی است که در مسیر تولید، انتقال یا توزیع انرژی الکتریکی، ولتاژ را از طریق ترانسفورماتور به مقادیر بالاتر یا پایین تر تغییر می دهد. توان الکتریکی از بین تعداد زیادی پست بین نیروگاه و مصرف کننده رد شده و ولتاژ آن در طی مسیر بارها با تغییر رو به رو می شود.